Mustafa Fidan
SSD satın alırken çok sık karşılaşılan ama genellikle göz ardı edilen teknik ölçütlerden biri TBW değeridir. Özellikle kamu alımları ve kurumsal kullanım açısından çok kritik bir göstergedir.
???? TBW (Total Bytes Written) Nedir?
TBW, Türkçesiyle Toplam Yazılabilir Bayt Miktarı, bir SSD’nin ömrü boyunca güvenle yazabileceği toplam veri miktarını terabayt (TB) cinsinden ifade eder.
Yani:
SSD’nin NAND hücrelerine toplamda kaç terabayt veri yazılabileceğini gösteren garantili sınırdır.
???? TBW Nasıl Hesaplanır?
TBW değeri, NAND tipi (TLC, QLC), kontrolcü kalitesi, hücre ömrü ve SSD boyutu gibi faktörlere göre üretici tarafından belirlenir.
Örneğin:
- 256 GB bir SSD için TBW değeri → 150 TBW
- 1 TB bir SSD için TBW değeri → 600–1200 TBW
???? TBW Ne İşe Yarar?
| Amaç | Açıklama |
|---|---|
| Ömür tahmini | SSD’nin ne kadar yazmaya dayanacağını gösterir |
| Kurumsal risk analizi | Kritik sunucu/iş bilgisayarlarında veri kaybı riskini azaltmak için |
| Garanti koşulu | TBW sınırını geçen SSD’ler garanti dışı sayılır |
| Karşılaştırma | Aynı kapasitedeki SSD’ler arasında kalite/fiyat performansı kıyaslaması |
???? Örnekle Açıklayalım
Diyelim ki SSD’nizin TBW değeri: 300 TBW
Bu ne demek?
Şöyle düşünün:
- Her gün 50 GB veri yazarsanız:
- Yıllık: 50 GB x 365 gün = 18.250 GB (yaklaşık 18.25 TB)
- 300 TB / 18.25 TB = yaklaşık 16.4 yıl
Yani günde 50 GB veri yazarsanız 16 yıldan fazla dayanır.
???? TBW ile Karıştırılan Diğer Terimler
| Terim | Açıklama |
|---|---|
| MTBF | Ortalama arızalar arası süre (genellikle “saat” ile ifade edilir) |
| DWPD | Drive Writes Per Day – disk kapasitesi kadar günde kaç kez yazılabilir |
| S.M.A.R.T | SSD’nin iç sağlık verilerini raporlayan sistem (TBW’yi burada da görebilirsiniz) |
???? Düşük TBW Ne Gibi Riskler Taşır?
- Hızlı aşınma → veri kaybı riski artar
- Kurumsal yedekleme/uygulama sunucularında büyük risk
- Disk sık sık yedek yazıyorsa TBW çabuk dolar
- Firmware güncelleme veya sağlıklı S.M.A.R.T takibi yoksa sorun erken fark edilmez
???? Kurumlar için Tavsiye: Minimum TBW Değerleri
| SSD Kapasitesi | Tavsiye Edilen En Az TBW |
|---|---|
| 256 GB | 150 TBW |
| 512 GB | 300 TBW |
| 1 TB | 600 TBW |
| 2 TB | 1000–1200 TBW |
Bu değerler, üretici veri sayfasıyla (datasheet) teyit edilmeli ve teklif dosyasına eklenmelidir.
✍️ Şartnameye Eklenebilecek Örnek İfade
“Teklif edilen SSD’nin TBW (Total Bytes Written) değeri en az 150 TB olacaktır. Bu değer, üretici tarafından sağlanan teknik döküman ile belgelendirilecektir.”
