Mustafa Fidan
S.M.A.R.T. (Kendini İzleme, Analiz ve Raporlama Teknolojisi), sabit diskler (HDD) ve katı hal sürücüleri (SSD) gibi depolama birimlerinin sağlık durumu ve performansı hakkında bilgi sağlamak amacıyla kullanılan bir teknolojidir. Bu teknoloji, depolama aygıtlarının içindeki çeşitli sensörlerden gelen verileri izleyerek, arızalanma riskini öngörmeye yardımcı olur. S.M.A.R.T. verileri, kullanıcıların disk durumunu değerlendirmesine ve gerektiğinde önleyici tedbirler almasına olanak tanır.
1. S.M.A.R.T. Verisinin Temel Özellikleri
- Kendini İzleme: S.M.A.R.T. sistemi, diskin performansını ve sağlığını sürekli olarak izler. Diskteki olası sorunları zamanında tespit etmek için belirli parametreler üzerinden değerlendirme yapar.
- Analiz: S.M.A.R.T. verileri, disk sürücüsünün belirli bir süre boyunca topladığı performans ve hata verilerini içerir. Bu veriler, diskin nasıl çalıştığı hakkında bilgi verir.
- Raporlama: S.M.A.R.T., belirlenen eşik değerlerine ulaşılması durumunda kullanıcılara veya sistem yöneticilerine uyarılar gönderebilir. Bu sayede, olası arızaların önüne geçilebilir.
2. S.M.A.R.T. Verileri ve Parametreleri
S.M.A.R.T. verisi, birçok farklı parametreyi içerir. İşte bazı önemli parametreler:
| Parametre | Açıklama |
|---|---|
| Reallocated Sector Count | Yeniden tahsis edilen sektörlerin sayısı. Yüksek bir değer, disk arızası belirtisi olabilir. |
| Current Pending Sector Count | Okunması bekleyen veya hatalı sektörlerin sayısı. |
| Power-On Hours Count | Diskin toplam çalışma süresi (saat cinsinden). Uzun süreli kullanım, disk sağlığını etkileyebilir. |
| Temperature | Diskin mevcut sıcaklığı. Aşırı sıcaklık, disk arızalarına yol açabilir. |
| Seek Error Rate | Veri okuma/yazma sırasında meydana gelen hata oranı. |
| Spin-Up Time | Diskin çalışma hızı kazanma süresi. Uzun bir spin-up süresi, mekanik sorunlar gösterebilir. |
| Firmware Version | Diskin yazılım versiyonu. |
3. S.M.A.R.T. Verilerini Görüntüleme
S.M.A.R.T. verilerini görüntülemek için çeşitli yazılımlar kullanılabilir. Aşağıda bazı popüler S.M.A.R.T. izleme araçları verilmiştir:
- CrystalDiskInfo: Kullanıcı dostu arayüzü ile S.M.A.R.T. verilerini gösterir.
- HWiNFO: Sistem bilgilerini görüntülemenin yanı sıra S.M.A.R.T. verilerini de sunar.
- HD Tune: Disk performansını analiz ederken S.M.A.R.T. verilerini görüntüler.
- GSmartControl: Geniş bir S.M.A.R.T. parametre yelpazesini destekler ve disk testleri yapma olanağı sunar.
4. S.M.A.R.T. Verileri Nasıl Yorumlanır?
- Normal Değerler: Her disk sürücüsünün belirli bir S.M.A.R.T. değeri aralığı vardır. Üretici belgelerinde bu değerler hakkında bilgi bulabilirsiniz.
- Uyarılar: S.M.A.R.T. verileri, belirli eşik değerlerine ulaştığında uyarı verir. Örneğin, yeniden tahsis edilen sektör sayısı belirli bir sınırın üzerine çıkarsa, bu durum disk arızası riski taşıdığı anlamına gelebilir.
- Düzenli İzleme: S.M.A.R.T. verilerini düzenli olarak kontrol etmek, disk sağlığını proaktif bir şekilde yönetmeye yardımcı olur. Şüpheli değerler belirlendiğinde, veri yedekleme yapılarak disk değiştirilmelidir.
Sonuç
S.M.A.R.T. teknolojisi, disklerin sağlığını ve performansını izlemek için önemli bir araçtır. Diskteki potansiyel sorunları önceden tespit etmek, veri kaybı riskini azaltır. Kullanıcıların S.M.A.R.T. verilerini düzenli olarak kontrol etmesi, disk sağlığını koruma ve sistem güvenliğini artırma açısından kritik öneme sahiptir.
