Mustafa Fidan
SSD’lerin performans ve kararlılığını belirleyen en önemli bileşenlerden biri SSD denetleyici çipi (controller)‘dir. Bu çip, SSD’nin beynidir; veri okuma/yazma işlemleri, hata düzeltme, TRIM, S.M.A.R.T, wear leveling (aşınma dengeleme), şifreleme, önbellek yönetimi gibi işlemleri yönetir.
???? SSD Kontrolcüsü (Controller) Nedir?
SSD kontrolcüsü, NAND bellek hücreleri ile bilgisayar arasındaki veri akışını düzenleyen mikroişlemcidir.
Kaliteli bir SSD’nin yüksek hızda, istikrarlı ve uzun ömürlü çalışmasını sağlar.
Farklı üreticiler farklı kontrolcüler kullanır, bazen markalar kendi kontrolcüsünü üretir (örneğin Samsung).
???? Başlıca SSD Kontrolcü Markaları
| Marka | Menşei | Kullanıldığı SSD Markaları | Notlar |
|---|---|---|---|
| Samsung | Güney Kore | Sadece Samsung | Kendi kontrolcüsünü kullanır (Phoeinx, MJX, Elpis vb.) |
| Phison | Tayvan | Kingston, PNY, Corsair, TeamGroup, Silicon Power, Galax, ADATA (bazı) | En yaygın 3. parti kontrolcüdür (PS3111, PS5012 vb.) |
| Silicon Motion (SMI) | Tayvan | ADATA, Transcend, Mushkin, WD (bazı), HP (bazı), Lexar | SM2258, SM2263XT gibi modeller yaygın |
| Innogrit | Çin | ADATA XPG (bazı modeller), Biostar | Yeni ama hızlı NVMe kontrolcüler üretir |
| Realtek | Tayvan | TwinMOS, ADATA (bazı düşük modeller), Hikvision | Düşük bütçeli modellerde kullanılır |
| Marvell | ABD | Crucial (eski), Plextor, Seagate (eski) | Marvell artık SSD pazarından büyük ölçüde çekildi |
| Intel | ABD | Intel SSD (eski), Solidigm | Kendi denetleyicisini kullanırdı (NVMe modellerde daha aktifti) |
| SK Hynix | Güney Kore | Solidigm (yeni modeller), bazı Lenovo/HP OEM SSD’ler | Samsung’a rakip olabilecek yeni nesil üretici |
| SandForce (eski) | ABD | Mushkin, Kingston (eski), ADATA (eski) | Yüksek performanslıydı ama artık güncel değil |
| WD (SanDisk) | ABD | WD ve SanDisk SSD’lerde kullanılır | Bazen Marvell/Sandisk modifiye kontrolcüler kullanır |
| Micron | ABD | Crucial SSD’ler (MX500, P3, P5) | Micron kendi kontrolcüsünü üretir (T700’de NVMe Gen5 ile yeni atılım yaptı) |
| Apple (T2/T3) | ABD | Sadece Mac SSD’lerinde | Donanım şifrelemeli özel tasarım |
???? Hangi Marka Hangi Kontrolcüyü Kullanıyor? (Genel Eğilim)
| SSD Markası | Kullanılan Kontrolcüler (Model Bazlı Değişebilir) |
|---|---|
| Samsung | Samsung (Phoenix, MJX, Elpis vb.) |
| Kingston | Phison (KC600), Silicon Motion (A400), bazen Realtek |
| ADATA | Phison (XPG serisi), Silicon Motion (SU800), bazen Innogrit / Realtek |
| Crucial | Micron (P3, P5), Marvell (MX500) |
| WD / SanDisk | Sandisk / Marvell türevi özel çip |
| Transcend | Silicon Motion (SM2258, SM2259) |
| PNY | Phison / Silicon Motion |
| Patriot | Phison |
| Corsair | Phison |
| Solidigm | Intel / SK Hynix |
| TwinMOS | Realtek / Silicon Motion |
| Hikvision | Genellikle Realtek / SM2258XT |
| TeamGroup | Phison |
| Lexar | Silicon Motion / Realtek |
???? Değerlendirme
- Kaliteli kontrolcüler (Samsung, Phison, SMI, Micron): daha stabil performans, uzun ömür, güncelleme desteği.
- Düşük seviye kontrolcüler (Realtek, eski SandForce): yavaş performans, az destek, yazılım güncelleme eksikliği.
- Şartname hazırlarken, “kontrolcü markası ve modeli teknik teklifte üretici beyanı ile sunulacaktır” gibi bir madde eklemek bu farkı netleştirir.
