Mustafa Fidan
SSD piyasasında “Çin malı” terimi çoğu zaman düşük kaliteli, isimsiz veya sahte ürünleri ifade eder ama her Çin’de üretilen SSD kalitesizdir demek hatalı olur.
Önemli olan üretim yeri değil, üretici kimliği, bileşen kalitesi, kontrolcü, garanti ve yazılım desteğidir.
Aşağıda “kalitesiz SSD”leri ayırt etmenin en mantıklı ve teknik yollarını açıklıyorum:
✅ 1. Markanın Tanınırlığı ve Dağıtıcı Güvencesi
- Tanınmayan, Türkçe sitesiz, global sitede teknik dokümansız markalardan uzak durun.
- Türkiye distribütörü olmayan markaların teknik destek veya garanti süreçleri çok zayıftır.
- Yalnızca “ithalatçı garantili” diyorsa dikkatli olun. Kurumsal alımlarda “üretici veya yetkili distribütör garantisi” şart koşulmalı.
✅ 2. NAND Tipi ve DRAM Durumu
- Kalitesiz SSD’ler genelde QLC veya hatta eskiyen TLC NAND’ları kullanır.
- DRAM’siz SSD’ler (DRAMless) daha ucuzdur ama özellikle yazma performansı düşer, ömrü kısalır.
- Teknik tekliflerde mutlaka:
- “En az TLC NAND”
- “DRAM içeren mimari”
- “Üretici tarafından belgeyle sunulacaktır” denmelidir.
✅ 3. Controller (Denetleyici) Kalitesi
- Kalitesiz SSD’lerde genelde:
- Realtek
- SM2258XT (DRAM’siz SMI)
- Eski Phison PS3111 gibi yavaş ve düşük ömürlü kontrolcüler kullanılır.
- Bu bilgiler kutuda yazmaz, ama markanın resmi teknik dokümanlarında veya inceleme sitelerinde kontrolcü modeli öğrenilebilir.
✅ 4. Firmware Yazılımı Olmaması
- Gerçek üretici ürünü olan SSD’ler:
- Firmware güncellemesi sunar.
- Sağlık ve performans takibi için arayüz yazılımı verir.
- Hiçbir arayüz sunmayan ürünlerden uzak durulmalı.
✅ 5. TBW, MTBF, Garanti Süresi Gibi Teknik Değerler
| Ölçüt | Güvenilir Değer Aralığı |
|---|---|
| TBW | En az 150 TB (256GB için) |
| MTBF | En az 1.5 milyon saat |
| Garanti | En az 3 yıl üretici garantisi |
Bu değerler verilmiyorsa veya “belirsiz” yazıyorsa ürün kurumsal alıma uygun değildir.
???? Kalitesiz SSD’lerin Ortak Özellikleri:
| Özellik | Ne Anlama Geliyor? |
|---|---|
| Belirsiz marka adı (örneğin “Gold Disk”, “GDM”, “KingStar”) | Çin menşeili, markasız üretim, takip edilemez |
| DRAM yok, NAND türü yazmıyor | Düşük ömür ve hız, genelde QLC |
| Firmware aracı yok, üretici sitesi yok | Sahte veya OEM artığı |
| Garanti “sadece ithalatçı garantisi” | Üretici sorumluluk almaz |
| Teknik belgede TBW, MTBF yazmıyor | Ciddi ömür ve güvenlik riski |
???? Ne Yapmalı? (Kamu Alımı Önerisi)
Şartnameye şunları ekleyin:
- Ürün, en az TLC NAND teknolojisine ve DRAM mimarisine sahip olacaktır.
- Bu durum üretici onaylı teknik belgeyle sunulmalıdır.
- Teklif edilen SSD’nin üreticisi tarafından sağlanan firmware ve sağlık takibi yazılımı bulunacaktır.
- Yazılım adı ve ekran görüntüsü teknik teklife eklenecektir.
- SSD’nin TBW (Total Bytes Written) değeri en az … TBW olacaktır.
- Bu bilgi teknik veri sayfası (datasheet) ile belgelenecektir.
- Ürün, üretici veya yetkili Türkiye distribütörü tarafından 3 yıl garanti kapsamında olacaktır.
- İthalatçı garantisi olan ürünler kabul edilmeyecektir.
