Mustafa Fidan
???? Ekran Kartı Terimleri Rehberi: RTX, GTX, RX, ARC ve Dahası Ne Anlama Geliyor?
Ekran kartı (GPU) alırken karşımıza çıkan RTX, GTX, RX, GT, ARC gibi terimler aslında ürünlerin performans sınıfını, markasını, teknolojik özelliklerini ve hedef kitlesini tanımlar. Bu etiketler aynı zamanda fiyat, donanım gücü ve özellik seti hakkında ipucu verir.
Aşağıda, bu terimlerin ne anlama geldiğini hem yazılı hem de tablo halinde açıklıyoruz.
???? NVIDIA Terimleri
???? GT (GeForce Tabanlı Temel Seriler)
- Giriş seviyesi ekran kartları
- Oyun için uygun değildir (çoğunlukla ofis veya medya tüketimi için)
- Örnek: GT 1030, GT 710
???? GTX (GeForce eXtreme)
- Orta–üst seviye oyuncu kartları
- Genellikle gerçek zamanlı ışın izleme (ray tracing) gibi gelişmiş teknolojiler yoktur
- GTX 10 serisine kadar yüksek performanslıydı
- Örnek: GTX 1660, GTX 1080
???? RTX (Ray Tracing Xtreme)
- NVIDIA’nın üst seviye oyuncu ve profesyonel kartları
- Donanımsal Ray Tracing (ışın izleme) ve DLSS gibi yapay zekâ özelliklerini barındırır
- Ampere (30xx) ve Ada (40xx) mimarilerinde kullanılıyor
- Örnek: RTX 3060, RTX 4090
???? TITAN / Quadro / RTX A Serisi
- Profesyonel iş istasyonları için özel kartlar
- 3D modelleme, render, yapay zekâ eğitimi gibi görevlerde kullanılır
???? AMD Terimleri
???? RX (Radeon eXtreme)
- AMD’nin oyuncu segmentindeki ekran kartlarıdır
- RDNA mimarisini kullanır (RDNA 1–3)
- RTX’e rakip olarak ışın izleme desteği sunar
- Örnek: RX 6600, RX 7900 XT
???? R (Eski Radeon Serisi)
- RX öncesinde kullanılan isimlendirme
- Örnek: R9 390X, R7 250
???? PRO / W Serisi
- İş istasyonlarına yönelik Radeon modelleri
- Video prodüksiyon, CAD/CAM gibi alanlar için optimize edilmiştir
???? INTEL Terimleri
???? ARC (Intel Accelerated Ray Tracing & Compute)
- Intel’in 2022 itibarıyla piyasaya sürdüğü ekran kartı markası
- İlk nesil: Alchemist (A750, A770)
- Oyun ve medya tüketimi için optimize
- DLSS benzeri XeSS, temel Ray Tracing desteği sunar
???? Xe (Entegre GPU)
- Intel işlemcilerle birlikte gelen dahili grafik birimi
- Ofis, video izleme ve çok hafif oyunlar için
???? Tüm Terimleri Karşılaştırmalı Tablo
| Terim | Marka | Segment | Özellikler | Örnek Kartlar |
|---|---|---|---|---|
| GT | NVIDIA | Giriş | Temel grafik, oyun dışı | GT 710, GT 1030 |
| GTX | NVIDIA | Orta / Üst | Yüksek FPS, ışın izleme yok | GTX 1660, GTX 1080 |
| RTX | NVIDIA | Üst / En Üst | Ray Tracing, DLSS, Tensor Cores | RTX 3060, RTX 4090 |
| RX | AMD | Orta / Üst | Ray Tracing, FSR, RDNA mimarisi | RX 6600, RX 7900 XTX |
| R | AMD | Eski Orta / Üst | GCN mimarisi, eski nesil | R9 390X, R7 240 |
| ARC | Intel | Orta | Ray Tracing, XeSS, ilk nesil bağımsız GPU | Arc A750, A770 |
| Xe | Intel | Giriş (entegre) | Intel CPU içinde, hafif görevler | UHD Xe 750, Iris Xe |
| TITAN | NVIDIA | Profesyonel | Bilimsel hesaplama, render, AI | TITAN RTX |
| PRO / W | AMD | Profesyonel | 3D iş yükleri, CAD, video prodüksiyon | Radeon Pro W6600 |
???? Ekstra Terimler
| Terim | Açıklama |
|---|---|
| Ray Tracing | Gerçek zamanlı ışık, yansıma ve gölge hesaplama teknolojisi |
| DLSS (NVIDIA) | Görüntüyü düşük çözünürlükte render edip AI ile yükseltme |
| FSR (AMD) | DLSS’e alternatif açık kaynak çözüm |
| XeSS (Intel) | Intel’in görüntü yükseltme teknolojisi |
| Tensor Core | NVIDIA kartlarında AI işlemler için özel çekirdekler (DLSS için şart) |
| Chiplet GPU | AMD’nin RDNA 3 ile başlattığı çok parçalı GPU tasarımı |
???? Sonuç
GPU terimleri, sadece isim değil, ürünün hedef kitlesi, teknolojik seviyesi ve fiyat-performans pozisyonunu da belirler. Yeni bir ekran kartı alırken yalnızca “RAM miktarına” değil, bu terimlerin neyi temsil ettiğine de dikkat etmek gerekir.
