Bilgisayar donanım teknolojilerinde hız sınırları yeniden zorlanıyor. PCI Express 7.0 standardı, PCI-SIG tarafından resmi olarak duyuruldu. 2027 civarında tüketici donanımına ulaşması beklenen bu yeni nesil arayüz, veri aktarım hızını bir kez daha ikiye katlamayı hedefliyor.

Ancak bu gelişmeyle birlikte akıllara şu soru da geliyor: PCIe 5.0 bile hâlâ yaygın değilken, 7.0 nasıl yaygınlaşacak? Ve daha da önemlisi: Bu hızda veri ileten donanımlar nasıl soğutulacak?

???? PCIe 7.0 Neler Sunacak?

PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) standardı her yeni versiyonunda önceki sürümün hızını ikiye katlar. PCIe 7.0 da bu geleneği sürdürüyor.

???? Temel Özellikler:

???? Tahmini donanım kullanımı: 2027 civarı (sunucu sistemlerinden başlamak üzere)

???? Peki PCIe 5.0 Bile Hâlâ Nadirken?

Bu sorunun cevabı karmaşık ama açık: Donanım geliştirme, pazara yayılmadan önce ilerlemek zorundadır.

Neden hâlâ PCIe 4.0 – 5.0 ağırlıklı?

• PCIe 5.0 anakartlar yalnızca üst seviye sistemlerde yaygın (Z690/Z790, TRX50 vs.)
• PCIe 5.0 destekli SSD’ler yüksek maliyetli ve çok ısınıyor
• Çoğu ekran kartı bile hâlâ PCIe 4.0 hızından tam yararlanamıyor
• Yaygınlık için platform desteği + üretici entegrasyonu + kullanıcı talebi gerekiyor

???? Isınma Sorunu: 5.0’da Bile Fan Gerekirken 6.0–7.0 Ne Olacak?

PCIe 5.0 SSD’ler, özellikle yük altında 70–80°C’yi aşabiliyor. Bu nedenle aktif soğutmalı (fanlı) SSD soğutucuları artık zorunlu hale geldi. Peki 7.0’da ne olacak?

Isınma sorununa çözüm arayışları:

• ❄️ Yeni nesil termal arayüz malzemeleri (grafen, faz değişimli malzeme vb.)
• ???? Aktif soğutma sistemleri SSD ve chipset’lere entegre edilmeye başlandı
• ???? Sunucu sistemlerinde sıvı soğutma, hava akışına göre optimize edilmiş anakartlar
• ⚙️ PCIe kanal sayısının azaltılması: Örneğin x8 veya x4 kullanılarak ısınma düşürülebilir
• ???? Enerji verimliliği odaklı kontrolcü geliştirme: Daha az voltaj, daha az ısı

PCIe 6.0 ve 7.0, PAM4 sinyal iletimi kullandığı için, ısıya daha duyarlıdır. Bu yüzden sinyal kararlılığı ve termal dengeyi sağlamak daha da zorlaşıyor. Üreticilerin, bu hızlara uygun PCB tasarımı, güç yönetimi ve manyetik izolasyon gibi alanlarda AR-GE yatırımları artırmaları gerekecek.

???? Özetle:

• PCIe 7.0, teorik olarak 256 GB/s bant genişliği sunarak baş döndürücü bir hız vadediyor
• Ancak donanımın buna hazır hale gelmesi en az 2–3 yıl alacak
• PCIe 5.0 bile hâlâ aktif soğutma olmadan kullanılmakta zorlanıyor
• 6.0 ve 7.0 için soğutma + enerji yönetimi tasarımı donanım mühendisliğinin en önemli konusu olacak

⏳ Gerçek Hayatta Ne Zaman Göreceğiz?

• 2025 sonu – 2026: PCIe 6.0 anakart ve sunucular yaygınlaşır
• 2027–2028: İlk PCIe 7.0 destekli veri merkezi çözümleri
• 2028 ve sonrası: Yüksek uç masaüstü ve profesyonel iş istasyonlarında görünmeye başlar