Kesin Teminat
Yasal Dayanak:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu Madde 43
“Kesin teminat Madde 43- Taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşmenin yapılmasından önce ihale üzerinde kalan istekliden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınır.
Ancak danışmanlık hizmet ihalelerinde ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kesin teminat sözleşme yapılmadan önce alınmayabilir. Bu durumda, düzenlenecek her hakedişten %6 oranında yapılacak kesintiler teminat olarak alıkonulur.
Kurum, ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması hâlinde, bu istekliden yaklaşık maliyetin %6’sından az ve %15’inden fazla olmamak üzere alınacak kesin teminat oranına ilişkin düzenlemeler yapabilir.”
İhale veya ön yeterlilik dokümanlarında belirtilen hükümlere uygun olarak taahhüdün sözleşme ve ihale/ön yeterlilik şartlarına uygun bir şekilde yerine getirilmesini temin etmek amacıyla sözleşmenin imzalanmasından önce ihale bedeli üzerinden %6’lık bir oranla kesin teminat alınır. Ancak ihale dokümanında belirtilmediği takdirde kesin teminat alınması zorunlu değildir.
Kamu İhalelerinde Kesin Teminatın Rolü ve Özellikleri
İhaleye katılan taraflar arasında adil bir rekabetin sağlanması ve sözleşmenin güvence altına alınması için çeşitli teminatlar kullanılmaktadır. Bu teminatlardan biri de kesin teminattır.
Kesin teminat ihaleyi kazanan tarafın taahhütlerini yerine getirmesi için ödemesi gereken bir güvence miktarıdır. Sözleşme şartlarına uygun olarak işin tamamlanması ve sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesi için alınan bu teminat, ihaleyi yapan idare veya kurum tarafından talep edilir. Kesin teminat sözleşmenin imzalanmasından önce ödenir ve ihale bedelinin belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır. Bu teminatın amacı ihale sürecinde güvenilir bir iş yapılmasını sağlamak ve ihaleyi kazanan tarafın taahhütlerini yerine getireceğine dair bir güvence sağlamaktır. İhaleyi kazanan yüklenici işi zamanında ve kaliteli bir şekilde tamamlamazsa kesin teminat idare tarafından kullanılır.
Kesin teminatın bazı önemli özellikleri bulunmaktadır. Bunlar arasında en önemlileri şunlardır:
- Miktar: Kesin teminat ihale bedelinin belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır. Bu yüzde genellikle %6 ile sınırlıdır, ancak ihale dokümanında belirtilen diğer oranlar da kullanılabilir.
- Ödeme Zamanı: Kesin teminat ihaleyi kazanan tarafın sözleşmeyi imzalamadan önce ödemesi gereken bir miktar olarak belirlenir.
- Geri Ödeme: Kesin teminat ihaleyi kazanan tarafın taahhütlerini yerine getirmesi durumunda geri ödenir. Ancak taahhütlerin yerine getirilmemesi durumunda kesin teminat ihaleyi yapan idare veya kurum tarafından alınabilir.
- İade Süresi: Kesin teminatın iadesi sözleşme şartlarına uygun olarak işin tamamlanması ve ihaleyi kazanan tarafın taahhütlerinin yerine getirilmesi durumunda yapılır. İade süresi genellikle sözleşme şartlarında belirtilen süreler doğrultusunda gerçekleşir.
Kesin Teminat Türleri
- Nakit teminat: İhale bedelinin belirli bir yüzdesi nakit olarak yatırılır.
- Banka teminat mektubu: Banka tarafından düzenlenen ve ihale bedelini garanti eden bir mektuptur.
- Devlet iç borçlanma senetleri: İhale bedelinin belirli bir kısmı devlet iç borçlanma senetleri şeklinde teminat olarak kabul edilebilir.
Kesin Teminatın İadesi ve Gelir Kaydı
Kesin teminat ihale sözleşmesinin imzalanması ve sözleşmedeki yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde istekliye iade edilir. İhaleyi kazanan istekli ihale sözleşmesini imzalamazsa veya sözleşmedeki yükümlülüklerini yerine getirmezse kesin teminat ihale yetkilisi tarafından gelir olarak kaydedilir.
Yüklenici sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmezse yatırdığı kesin teminatı kaybedeceğini bildiğinden işini daha özenli ve titizlikle yapmaya teşvik edilir, kamu kurumu uğradığı zararları kesin teminat üzerinden karşılayabilir.
Kesin teminat yükümlülüğü mali açıdan zayıf firmaların ihaleye katılmasını zorlaştırarak rekabeti artırmaya katkıda bulunur, haksız rekabeti önlemeye yardımcı olur.
Geçici Teminat
Yasal Dayanak;
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu Madde 33
“Geçici teminat Madde 33- İhalelerde, teklif edilen bedelin %3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.”
Geçici teminat ihaleye katılan isteklilerden teklif edilen bedelin belirli bir yüzdesi üzerinden alınan ve ihaleyi yapan idare veya kurumun güvencesini sağlayan bir teminat türüdür. İhale sürecinde işin tamamlanması ve sözleşme şartlarının yerine getirilmesi için ödenen bu teminat ihaleyi kazanan tarafın taahhütlerini yerine getireceğine dair bir güvence sağlar. Geçici teminat ihale sürecinin sona ermesiyle birlikte iade edilir veya kesin teminata dönüştürülür. İhale sürecinde teklif edilen bedelin %3’ünden az olmamak üzere %6’sından fazlasını geçmeyecek şekilde isteklilerden geçici teminat alınır. Ancak ihale dokümanında belirtilmediği takdirde geçici teminat alınması gerekli değildir.
Ödeme Zamanı
Geçici teminat ihaleye katılan isteklilerin tekliflerini sunmadan önce ihaleyi yapan idare veya kuruma ödenir. Teklif sunulmadan önce bu teminatın ödenmesi isteklilerin ciddiyetini ve mali gücünü gösteren önemli bir unsur olarak kabul edilir.
Geri Ödeme veya Kesin Teminata Dönüşme
Geçici teminat ihaleyi kazanan tarafın sözleşmeyi imzalaması ve kesin teminatı sağlaması durumunda geri ödenir veya kesin teminata dönüştürülür. Ancak ihaleyi kazanan tarafın taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda geçici teminat idare veya kurum tarafından alınabilir.
İade Süresi
Geçici teminatın iadesi ihaleyi kazanan tarafın sözleşmeyi imzalaması ve kesin teminatı sağlamasıyla birlikte gerçekleşir. İade süresi ihale dokümanında belirtilen süreler doğrultusunda gerçekleşir.
