Soketli ve Lehimli İşlemci Türleri: SoC İncelemesi

İşlemciler, bilgisayar sistemlerinin kalbini oluşturur ve farklı form faktörleri ile gelirler. Bu form faktörlerinden ikisi, soketli ve anakarta lehimli olan System on Chip (SOC) tipleridir. Bu makalede, soketli ve lehimli işlemcilerin çeşitleri, ortaya çıkış yılları ve her iki teknolojiye yönelik AMD ve Intel’in yaklaşımları detaylı bir şekilde incelenecektir.

1. Soketli İşlemciler

Soketli işlemciler, anakarta monte edilebilen ve gerektiğinde değiştirilebilen işlemcilerdir. Bu işlemcilerin en büyük avantajı, kullanıcıların işlemciyi kolayca yükseltebilmesi veya değiştirebilmesidir.

Çeşitleri

• AMD Soketleri:
• AM4: Ryzen serisi işlemciler için kullanılan soket. 2017 yılında piyasaya sürüldü.
• AM5: Ryzen 7000 serisi işlemciler için yeni nesil soket. 2022 yılında tanıtıldı.
• Intel Soketleri:
• LGA 1151: 6. ve 7. nesil Intel Core işlemcileri için kullanıldı. 2015 yılında piyasaya sürüldü.
• LGA 1200: 10. ve 11. nesil Intel Core işlemcileri için kullanıldı. 2020 yılında tanıtıldı.
• LGA 1700: 12. nesil Alder Lake işlemcileri için yeni nesil soket. 2021 yılında piyasaya sürüldü.

Avantajları

• Yükseltme kolaylığı: Kullanıcılar, yeni nesil işlemcileri almak için tüm sistemi değiştirmek zorunda kalmaz.
• Daha geniş uyumluluk: Çeşitli anakartlarla birlikte çalışabilir.

2. Anakarta Lehimli (SOC) İşlemciler

Anakarta lehimli işlemciler, doğrudan anakarta monte edilen ve değiştirilmesi zor olan işlemcilerdir. Genellikle dizüstü bilgisayarlar, tabletler ve gömülü sistemler gibi cihazlarda kullanılır.

Çeşitleri

• AMD SOC:
• APU (Accelerated Processing Unit): Hem CPU hem de GPU fonksiyonlarını içeren işlemciler. Örneğin, Ryzen 5 2400G gibi modeller.
• Embedded Processors: Gömülü sistemler için tasarlanmış özel işlemciler. Genellikle sanayi ve otomotiv alanlarında kullanılır.
• Intel SOC:
• Core M Serisi: Düşük güç tüketimi ile tasarlanmış işlemciler. Genellikle ultrabook’lar ve tabletlerde kullanılır. 2014 yılında piyasaya sürüldü.
• Atom: Düşük güç tüketimi ve küçük boyutlu işlemciler. Genellikle taşınabilir cihazlar ve gömülü sistemlerde bulunur. 2008 yılında tanıtıldı.
• Pentium Silver ve Gold: Ekonomik segmentteki cihazlar için optimize edilmiş SOC işlemciler. 2018 yılında piyasaya sürüldü.

Avantajları

• Alan tasarrufu: Gömülü sistemlerde ve taşınabilir cihazlarda yer tasarrufu sağlar.
• Enerji verimliliği: Düşük güç tüketimi ile daha uzun pil ömrü sunar.

3. Ortaya Çıkış Yılları

• AMD:
• Soketli İşlemciler: AMD’nin soketli işlemcileri, 1990’ların ortalarında K6 serisi ile başlamıştır. Günümüzde ise Ryzen serisi ile devam etmektedir.
• Lehimli SOC: AMD, APU’ları 2011 yılında piyasaya sürdü ve bu tür işlemciler, özellikle dizüstü bilgisayar pazarında popüler hale geldi.
• Intel:
• Soketli İşlemciler: Intel’in soketli işlemci geçmişi, 1995’te Pentium ile başlamış ve günümüze kadar gelişerek devam etmiştir. Core serisi ile 2006 yılında yeni bir döneme girdi.
• Lehimli SOC: Intel, Core M serisini 2014 yılında tanıtarak lehimli işlemci pazarına adım attı. Atom işlemcileri ise 2008 yılında piyasaya sürüldü.

4. Sonuç

Soketli ve anakarta lehimli işlemciler, kullanıcıların ihtiyaçlarına ve cihaz türlerine bağlı olarak farklı avantajlar sunar. Soketli işlemciler, yükseltme ve değişim kolaylığı sağlarken, lehimli SOC’lar daha kompakt ve enerji verimliliği yüksek çözümler sunar. AMD ve Intel, her iki teknoloji ile de pazarın ihtiyaçlarına uygun ürünler geliştirmeye devam etmektedir. Kullanıcılar, ihtiyaçlarına ve bütçelerine en uygun olan seçeneği belirleyerek, en iyi performansı elde edebilirler.