Kanun ve Yönetmelikler
İhale Sistemlerinde Referans Olarak Kullanılan Kanun ve Yönetmelikler
Kamuda satın alma işlemlerinde kullanılan ana kanun ve yönetmelikler aşağıdaki gibi özetlenebilir. Kanunların güncel halleri mevzuat.gov.tr adresinden temin edilebilir. Biz güncel adresleri de paylaşıyoruz.
1. Kamu İhale Kanunu (KİK)
Kamu alımlarının düzenlenmesinde temel kanun olan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin nasıl gerçekleştirileceğini belirler. Bu kanun ihale süreçlerinin şeffaf, rekabetçi, eşitlikçi ve kamu yararını gözeten bir şekilde yapılmasını sağlar.
4734 sayılı kanun 22 Ocak 2002 tarihinde kabul edilmiş ve 22 Ocak 2002 tarih ve 24648 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
-Kanun Numarası: 4734
-Kabul Tarihi: 22 Ocak 2002
-Resmî Gazete Tarihi ve Sayısı: 22 Ocak 2002, 24648
Bu kanun, kamu alımlarının nasıl yapılacağını, ihale usullerini, ihale süreçlerinde uyulması gereken kuralları ve ihale sürecinin şeffaf ve rekabetçi bir şekilde gerçekleştirilmesini düzenler.
Kamu İhale Kanunu İnternet Sitesi
2. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu (KİSK)
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kamu ihale süreçlerinde imzalanan sözleşmelerin usul ve esaslarını düzenler. Bu kanun sözleşme yapma, fesih ve ihtilaf durumlarının çözümü gibi konuları içerir.
4735 sayılı kanun 5 Ocak 2002 tarihinde kabul edilmiş ve 22 Ocak 2002 tarih ve 24648 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
-Kanun Numarası: 4735
-Kabul Tarihi: 5 Ocak 2002
-Resmî Gazete Tarihi ve Sayısı: 22 Ocak 2002, 24648
Bu kanun kamu ihale süreçlerinde imzalanan sözleşmelerin usul ve esaslarını düzenler, ihale sözleşmelerinin yapılması, uygulanması, değiştirilmesi, feshi ve ihtilafların çözümüne ilişkin hükümleri içerir.
Kanun metni
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4735&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
3. Kamu İhale Genel Tebliği
Kamu İhale Kurumu (KİK) tarafından yayımlanan genel tebliğler Kamu İhale Kanunu’nun uygulanmasıyla ilgili ayrıntılı açıklamalar ve düzenlemeler içerir. Bu tebliğler ihale sürecinin her aşamasına ilişkin detaylı rehberlik sağlar.
Kamu İhale Genel Tebliği 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun uygulanmasına yönelik açıklamalar ve düzenlemeler içeren bir tebliğdir.
-Tebliğ Numarası: 2003/1
-Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 25 Ocak 2003
-Resmî Gazete Sayısı: 25006
Bu tebliğ zaman içinde çeşitli değişiklikler ve güncellemeler görmüştür. Kamu İhale Kurumu tarafından belirli aralıklarla yayımlanan bu değişiklikler mevcut uygulamaların güncellenmesi ve iyileştirilmesi amacıyla yapılmaktadır. Tebliğlerin güncel versiyonları ve değişiklikleri Kamu İhale Kurumu’nun resmi internet sitesinde ve Resmî Gazete ‘de yayımlanır.
Kamu İhale Genel Tebliği ihale süreçlerinin her aşamasında uyulması gereken usul ve esasları belirler ve bu süreçlerde şeffaflık, rekabet ve adil muamele ilkelerinin uygulanmasını sağlar.
Kanun Metni
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13354&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
4.Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
-Resmî Gazete Tarihi: 04.03.2009
-Resmî Gazete Sayısı: 27159 Mükerrer
Kamu mal alım ihaleleri, devletin ve kamu kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu malların temin edilmesi için gerçekleştirilen ihaleleri kapsar. Bu süreçlerin düzenlenmesi, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımını sağlamak, rekabeti artırmak ve yolsuzlukları önlemek açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de bu alanda temel düzenleme, “Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği” ile yapılmaktadır.
“Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği,” 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na dayanarak hazırlanmıştır ve mal alım ihalelerinin usul ve esaslarını belirler. Yönetmelik ihale süreçlerinin şeffaf, adil ve rekabetçi bir ortamda yürütülmesini sağlamak amacıyla çeşitli kurallar ve prosedürler getirmektedir. Temel ilkeler arasında rekabetin sağlanması, eşit muamele, güvenilirlik, şeffaflık ve kamu kaynaklarının verimli kullanımı yer almaktadır.
Yönetmelik ihale süreçlerinin her aşamasını ayrıntılı olarak düzenlemektedir. İhale ilanlarının yayınlanması, ihale dokümanlarının hazırlanması, tekliflerin alınması ve değerlendirilmesi gibi aşamalar, yönetmelikte net bir şekilde tanımlanmıştır. İhale komisyonlarının oluşumu, değerlendirme kriterleri ve sonuçların ilan edilmesi gibi hususlar da yönetmelikte belirtilmektedir. Bu süreçler, ihale süreçlerinin hukuka uygun, şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır.
Uygulamada, “Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin çeşitli sorunlarla karşılaştığı gözlemlenmektedir. Bu sorunlar arasında ihale süreçlerinin karmaşıklığı, yeterli rekabetin sağlanamaması, teknik ve mali yeterliliklerin doğru değerlendirilememesi ve şikayet mekanizmalarının etkin kullanılamaması yer almaktadır. Ayrıca bazı durumlarda ihale süreçlerinin şeffaflık ve adalet ilkelerine uygun yürütülmediği eleştirileri de bulunmaktadır.
Yönetmeliğin daha etkin bir şekilde uygulanabilmesi için bazı öneriler sunulabilir. Öncelikle, ihale süreçlerinin daha basit ve anlaşılır hale getirilmesi gerekmektedir. İhale dokümanlarının standartlaştırılması, teknik ve mali yeterliliklerin objektif kriterlerle değerlendirilmesi ve şikayet mekanizmalarının güçlendirilmesi, bu süreçlerin etkinliğini artırabilir. Ayrıca ihale komisyonlarının eğitim ve bilinçlendirilmesi de önemli bir adım olacaktır.
“Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği,” kamu mal alım ihalelerinin düzenlenmesi ve yürütülmesi açısından önemli bir hukuki çerçeve sunmaktadır. Ancak uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi ve süreçlerin daha etkin hale getirilmesi için çeşitli önlemler alınması gerekmektedir. Bu bağlamda yönetmeliğin temel ilkelerine sadık kalınarak, şeffaf, adil ve rekabetçi ihale süreçlerinin sağlanması, kamu kaynaklarının verimli kullanımı açısından kritik öneme sahiptir.
Kanun Metni
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=12917&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
5. Doğrudan Temin Usulü, Uygulama ve İşleyiş
Doğrudan Temin Yönetmeliği adıyla bilinen özel bir yönetmelik mevcut değildir; ancak doğrudan temin usulü 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22. maddesinde düzenlenmiştir. Doğrudan temin usulü belirli koşullar altında kullanılabilen bir satın alma usulüdür.
Yasal Dayanak:
-Kamu İhale Kanunu (4734 Sayılı Kanun)
-Madde 22: Doğrudan Temin
Kamu İhale Kanun Metni
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4734&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
2024 Parasal Limitler
https://dosyalar.kik.gov.tr/yardim/dokumanlar/2024_Esik_Degerler_Parasal_Limitler_Karsilastirma.pdf
2024 yılında doğrudan temin işlemlerinin ekap üzerinden yapılması zorunlu hale gelmiştir.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/08/20240823-4.htm
“MADDE 1- 11/7/2023 tarihli ve 32245 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doğrudan Temin Yöntemiyle Yapılacak Alımlara İlişkin Tebliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Kurum; alım yapılacak haller, alım türü, yaklaşık maliyet/tahmini alım tutarı gibi kriterlerden biri, birkaçı veya tamamını dikkate alarak EKAP üzerinden elektronik ortamda yürütülmesi zorunlu işlemleri belirlemeye yetkilidir.”
Doğrudan Temin Alımları Sorgulama İşlemleri
https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/YeniIhaleArama.aspx?qs=1&dt=true
6. Kamu İhale Kurumu Kararları ve Tebliğleri
Kamu İhale Kurumu (KİK) Türkiye’de kamu ihalelerinin etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve ihale süreçlerinin şeffaf, adil ve rekabetçi bir şekilde gerçekleştirilmesini temin etmek amacıyla çeşitli kararlar ve tebliğler yayımlar. Bu kararlar ve tebliğler ihale süreçlerinin belirlenmesi, uygulanması ve denetlenmesine ilişkin detaylı düzenlemeler içerir.
Kamu İhale Kurumu Kararı (KİKK)
İhale süreçlerine ilişkin genel kuralları ve esasları belirler. İhale süreçlerinin nasıl yürütüleceği ihale komisyonlarının oluşumu ve görevleri gibi konuları düzenler.
- İhtiyaç Raporu Hazırlama Kararı: Kamu kurumlarına ihale sürecinin başlangıcında ihtiyaç raporu hazırlama zorunluluğunu getirir. İhale sürecinin temelini oluşturan ihtiyaç raporunun nasıl hazırlanacağına ilişkin detayları içerir.
- Yaklaşık Maliyet Belirleme Kararı: İhale sürecinde kullanılacak olan yaklaşık maliyetin belirlenmesine ilişkin kuralları ve yöntemleri belirler. Yaklaşık maliyetin doğru bir şekilde tespit edilmesi ihale sürecinin adil ve rekabetçi bir şekilde yürütülmesini sağlar.
https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/Vatandas/KurulKararSorgu.aspx
https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/Vatandas/KurulKararTutanakSorgu.aspx
https://www.turkiye.gov.tr/kik-kurul-karar-tutanaklari-sorgulama
İhale Usulleri Tebliği
Açık ihale, belirli istekliler arasında ihale, pazarlık usulü gibi farklı ihale usullerini detaylı bir şekilde açıklar. Her ihale usulünün nasıl uygulanacağına ilişkin kuralları içerir.
- Tekliflerin Hazırlanması ve Sunulması Tebliği: İhale sürecinde tekliflerin nasıl hazırlanacağı hangi belgelerin sunulması gerektiği ve tekliflerin nasıl değerlendirileceği gibi konuları düzenler.
- İhale Komisyonu Oluşturma ve Görevleri Tebliği: İhale komisyonlarının nasıl oluşturulacağını üyelerinin kimlerden oluşacağını ve görevlerini detaylı bir şekilde açıklar.
- İtiraz ve Şikayetlerin Değerlendirilmesi Tebliği: İhale sürecinde yaşanan itiraz ve şikayetlerin nasıl değerlendirileceğini ve sonuçlandırılacağını belirler. İhale sürecinde adil ve şeffaf bir şekilde itirazların çözüme kavuşturulmasını sağlar.
Bu kararlar ve tebliğler Kamu İhale Kurumu’nun resmi internet sitesinde ve Resmî Gazete ‘de yayımlanarak kamuoyuna duyurulur. Kamu kurumları bu kararlar ve tebliğler çerçevesinde ihale süreçlerini yürütür ve denetlerler. Bu sayede kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılması ve kamu hizmetlerinin kalitesinin artırılması hedeflenir.
7. Devlet Malzeme Ofisi (DMO) Yönetmeliği
Devlet Malzeme Ofisi (DMO) Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarının mal ve hizmet ihtiyaçlarını karşılamak, kaynakları etkin ve verimli kullanmak amacıyla kurulmuş önemli bir kurumdur. DMO’nun faaliyetleri belirlenen yasal çerçeve ve düzenlemeler doğrultusunda yürütülür. Devlet Malzeme Ofisi Yönetmeliği tek bir başlık altında oluşturulmamış Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü Mevzuatı adı altında DMO resmi internet sitesinde yönetmelik ve yönergeler olarak ayrı ayrı yayınlanmıştır.
DMO kamu alımlarını gerçekleştirirken Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuata uygun hareket etmek zorundadır. Bu nedenle DMO ihale süreçlerini ve alım prosedürlerini bu mevzuata uygun olarak düzenler. İhale süreçlerinin nasıl yürütüleceği, teklif alma ve değerlendirme süreçleri, sözleşme yapma ve yürütme süreci gibi konular yönetmelikte detaylı bir şekilde açıklanır.
DMO kamu kurumu olması sebebiyle DMO aracılığı ile yapılan alım işleri Sayıştay denetimine tabi tutulmamaktadır.
Devlet Malzeme Ofisi (DMO) kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri temin etmek amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşudur. DMO’nun alım işlemlerinin Sayıştay denetimi dışında bırakılması kamu mali yönetimi ve denetim süreçleri açısından önemli bir konudur.
DMO Türkiye’de kamu kurumlarının ihtiyaçlarını merkezi olarak karşılamak amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşudur. Temel işlevleri şunlardır:
Mal ve Hizmet Temini: Kamu kurumlarının ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri, kalite ve maliyet açısından en uygun şekilde temin etmek.
Merkezi Alım: Kamu alımlarında etkinlik ve verimliliği artırmak amacıyla merkezi alım süreçlerini yürütmek.
Standartlaşma ve Modernizasyon: Kamu alımlarında standartlaşmayı sağlamak ve modernizasyonu teşvik etmek.
DMO’nun bu işlevleri kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması açısından kritik öneme sahiptir.
DMO Bütün Yönetmelikler.
https://www.dmo.gov.tr/Home/Icerik/29
8. Muhasebat Genel Müdürlüğü Yönetmelikleri
Muhasebat Genel Müdürlüğü, Türkiye’de kamu mali yönetiminin temel taşlarından birini oluşturan önemli bir kurumdur. Kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak mali işlemlerin düzenli ve güvenilir bir şekilde yürütülmesini temin etmek ve hesap verebilirlik ilkelerini güçlendirmek amacıyla faaliyet gösterir. Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün işleyişi ve faaliyetleri çeşitli yönetmelikler ve düzenlemeler çerçevesinde düzenlenir.
Muhasebat Genel Müdürlüğü Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösterir. Teşkilat yapısı, genel müdürlük, daire başkanlıkları, şube müdürlükleri ve birimlerden oluşur. Bu birimler, muhasebe standartlarının belirlenmesi, mali denetimlerin yürütülmesi, mali raporların hazırlanması ve kamu kurumlarına danışmanlık hizmetlerinin sunulması gibi görevleri yerine getirir.
Muhasebat Genel Müdürlüğü Yönetmelikleri tek bir başlık altında bulunmamaktadır. Genelde resmi internet sayfasında ayrı başlıklar altında yayımlanmıştır.
https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-tebligler
9. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar
Bu düzenleme kamu kurumlarının iç kontrol ve ön mali kontrol süreçlerini belirler. Kamu alımlarının denetim ve kontrol süreçlerine ilişkin esaslar bu düzenlemede yer alır.
İç kontrol bir kurumun faaliyetlerini yönlendirmek, kontrol etmek ve izlemek için tasarlanmış bir süreçtir. İç kontrol hedeflenen amaçların gerçekleşmesine yardımcı olurken, risklerin belirlenmesini, değerlendirilmesini ve yönetilmesini sağlar. Öte yandan ön mali kontrol bir kurumun mali işlemlerinin yasalara, düzenlemelere ve standartlara uygunluğunu sağlamak için yapılan kontrollerdir. Bu kontroller mali kaynakların doğru ve güvenilir bir şekilde kullanılmasını temin eder.
- Risk Yönetimi: İç kontrol ve ön mali kontrol kurumların karşılaştığı riskleri belirler, değerlendirir ve yönetir. Bu sayede olası risklerin etkileri minimize edilir ve kurumun hedeflerine ulaşması desteklenir.
- Hesap Verebilirlik: İç kontrol ve ön mali kontrol kurumların mali işlemlerini şeffaf bir şekilde yönetmesini sağlar. Bu sayede, kamu kaynaklarının kullanımıyla ilgili hesap verebilirlik güçlendirilir ve kamuya güven artar.
- Verimlilik ve Etkinlik: İç kontrol ve ön mali kontrol mali işlemlerin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesini temin eder. Bu kontroller sayesinde kaynakların etkili bir şekilde kullanılması ve israfların önlenmesi sağlanır.
İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar kamu idarelerinde iç kontrol ve ön mali kontrol faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin ilke, iş, işlem ve süreçleri belirleyen bir düzenlemeyi ifade eder. Bu usul ve esaslar, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerini kapsar ve düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç olmak üzere uygulanır.
Bu düzenlemenin temel amacı, aşağıdaki hususları belirlemektir: Bu usul ve esaslar, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 55., 56., 57. ve 58. maddeleri ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 220/A maddesine dayanarak hazırlanmıştır.
İç Kontrol: İdarenin amaçlarına belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem, süreç ile iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütününü ifade eder.
Ön Mali Kontrol: İdarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin malî karar ve işlemlerinin; idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, harcama programı, finansman programı, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden yapılan kontrolünü ifade eder.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221214-1.htm
10. Taşınır Mal Yönetmeliği
Taşınır Mal Yönetmeliği kamu kurumlarının taşınır mallarının edinilmesi, kullanılması, izlenmesi ve tasfiye edilmesi gibi işlemlerini düzenleyen önemli bir düzenleyici belgedir. Bu yönetmelik kamu kaynaklarının etkin bir şekilde yönetilmesi ve kullanılmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
Taşınır Mal Yönetmeliği kamu kurumlarının taşınır mallarının tüm yönlerini kapsar. Bu kapsamda yönetmelik taşınır malların edinilmesi, kullanılması, izlenmesi, kayıt altına alınması, envanter yönetimi, bakımı ve onarımı, devri, tasfiyesi ve raporlanması gibi konuları düzenler. Ayrıca yönetmelik taşınır malların izlenmesi ve denetlenmesi için gerekli mekanizmalar ile bu taşınırlardan idaresinden sorumlu olan birimleri ve görevleri belirler.
-Taşınır Mal Yönetmeliği 5163
-Resmî Gazete Tarihi: 18.01.2007
-Resmî Gazete Sayısı: 26407
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=200611545&MevzuatTur=3&MevzuatTertip=5
11. Sayıştay Denetim Yönetmeliği
Sayıştay’ın kamu alımlarını denetleme ve raporlama süreçlerini düzenler. Bu yönetmelik kamu kaynaklarının etkin kullanımı ve yolsuzlukların önlenmesi amacıyla yapılan denetim faaliyetlerine ilişkin esasları belirler.
Sayıştay Denetim Yönetmeliği Sayıştay’ın denetim süreçlerini düzenler ve denetim faaliyetlerinin kapsamını belirler. Bu yönetmelik kamu kurumlarının faaliyetlerini hesaplarını ve harcamalarını denetlemek için izlenecek prosedürleri ve standartları içerir. Ayrıca Sayıştay’ın denetim yetkilerini ve sorumluluklarını belirler.
Sayıştay Denetim Yönetmeliği Sayıştay’ın denetim süreçlerinin nasıl yürütüleceğini ve hangi prosedürlere uyulacağını belirler. Bu kapsamda yönetmelik denetim planlaması, saha çalışmaları, belge incelemesi, raporlama ve izleme gibi adımları içerir. Sayıştay denetçilerinin görevleri, yetkileri ve sorumlulukları da bu yönetmelikte detaylı bir şekilde açıklanır.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/03/20170331-9.htm
https://www.sayistay.gov.tr/pages/112-sayistay-denetimi
12. Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Muayene ve Kabul Yönetmeliği kamu ihalelerinde mal ve hizmet alımlarının kalitesini sağlamak için önemli bir araçtır. Bu yönetmelik alınan mal veya hizmetlerin belirlenen standartlara uygunluğunu kontrol eder ve kabul edilmesi için gerekli prosedürleri belirler. Bu sayede kamu kurumları aldıkları mal veya hizmetlerin kalitesinden emin olabilir ve kaynaklarını etkin bir şekilde kullanabilir.
Muayene ve Kabul Yönetmeliği kamu ihalelerinde alınan mal veya hizmetlerin muayene ve kabul sürecini düzenler. Bu kapsamda yönetmelik mal veya hizmetlerin kabul kriterlerini, muayene sürecini, kabul prosedürlerini ve sonuçların raporlanmasını içerir. Ayrıca yönetmelik muayene ve kabul işlemlerinde kullanılacak yöntemleri ve teknikleri belirler.
Muayene ve kabul yönetmelikleri genelde iki farklı başlık altında toplanır. Bunların haricinde ise bazı bakanlıklar kendilerine has yönetmelik kullanabilir.
12-1-Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Resmî Gazete Tarihi: 04.03.2009
Resmî Gazete Sayısı: 27159 Mükerrer
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=12920&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
12-2-Mal Alımları Denetim Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelik
Resmî Gazete Tarihi: 19.12.2002
Resmî Gazete Sayısı: 24968
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4713&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
12-3-Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Resmî Gazete Tarihi: 19.12.2002
Resmî Gazete Sayısı: 24968
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4714&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
12-4-Danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği
Resmî Gazete Tarihi: 19.12.2002
Resmî Gazete Sayısı: 24968
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4712&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
12-5-Devlet Malzeme Ofisi Mal Alımları Denetim, Muayene ve Tesellüm Yönetmeliği
Resmî Gazete Tarihi: 14.11.2008
Resmî Gazete Sayısı: 27054 Mükerrer
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=12590&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
12-6-Türk Silahlı Kuvvetleri Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri Yönergesi
Türk Silahlı Kuvvetleri Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri Yönergesi TSK’nın mal ve hizmet alımlarında kalite, uygunluk ve sözleşme şartlarına uyumun sağlanması amacıyla oluşturulan bir düzenlemedir. Bu yönerge TSK’nın tedarik süreçlerinde denetim, muayene ve kabul işlemlerinin nasıl yapılacağını detaylandırır. Yönerge genelde resmi internet sayfasında yayımlanır.
- Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Tüm denetim muayene ve kabul işlemleri şeffaf bir şekilde yürütülmeli ve belgelenmelidir.
- Kalite ve Uygunluk: Alınan mal veya hizmetin belirtilen kalite ve standartlara uygun olması sağlanmalıdır.
- Sözleşme Şartlarına Uyum: Alım işlemleri sırasında tüm sözleşme şartlarına uyulmalıdır.
Denetim Süreci
- Başlangıç Denetimi: İlk olarak malın ya da hizmetin sözleşmeye uygun olup olmadığının genel bir kontrolü yapılır.
- Ara Denetimler: Üretim veya tedarik sürecinde belirli aralıklarla yapılan denetimler.
- Son Denetim: Mal veya hizmetin teslim alınmadan önceki son kontrolleri içerir.
Muayene ve Kabul Süreci
- Muayene Komisyonu: Muayene işlemlerini gerçekleştirmek üzere bir komisyon oluşturulur.
- Muayene İşlemleri: Malın veya hizmetin kalite ve standartlara uygunluğu detaylı bir şekilde incelenir.
- Kabul İşlemleri: Muayene sonucunda uygun bulunan malların kabul işlemleri gerçekleştirilir.
Belgeler ve Raporlama
- Muayene Raporu: Muayene işlemleri sonucunda düzenlenen ve mal veya hizmetin uygunluğunu belgeleyen rapor.
- Kabul Belgesi: Kabul edilen mal veya hizmet için düzenlenen resmi belge.
- Denetim Raporları: Denetim sürecinde tespit edilen eksiklikler ve iyileştirme önerilerini içeren raporlar.
İtiraz ve Uyuşmazlıkların Çözümü
- İtiraz Süreci: Muayene ve kabul sonuçlarına ilişkin itirazlar için belirli bir süreç öngörülmüştür.
- Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri: Sözleşme şartlarına ve ilgili mevzuata uygun olarak uyuşmazlıkların çözümü.
Eğitim ve Bilgilendirme
- Personel Eğitimi: Denetim, muayene ve kabul işlemleriyle ilgili olarak personele düzenli eğitimler verilmesi.
- Bilgilendirme: İlgili tarafların süreçler hakkında düzenli olarak bilgilendirilmesi.
Bu yönerge TSK’nın mal ve hizmet alımlarında etkin bir kalite kontrol mekanizması oluşturmak ve tedarik süreçlerinin düzenli, şeffaf ve etkili bir şekilde yürütülmesini sağlamak için tasarlanmıştır. İlgili yönergenin tam metni ve detaylı bilgileri TSK’nın resmi dokümanlarında yer almaktadır. Yönergenin tüm hükümlerine uyulması, TSK’nın operasyonel etkinliği ve güvenilirliği açısından büyük önem taşır.
https://www.msb.gov.tr/Content/Upload/Docs/kalite/MSY%20331-1%20(C)%20(De%C4%9F).pdf
12-7-Milli Savunma Bakanlığı Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri Yönergesi
Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri Yönergesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri Yönergesi ile hemen hemen aynı içeriğe sahiptir. Bu yönerge MSB’nin mal ve hizmet alımlarında kalite, uygunluk ve sözleşme şartlarına uyumun sağlanması için oluşturulmuş kapsamlı bir düzenlemedir.
MSB Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri Yönergesi, genellikle resmi internet sitesinde yayımlanır. TSK’nın resmi dokümanları ve ilgili yönetmelikler doğrultusunda yönergeye uyumlu işlemler gerçekleştirilir. Bu yönerge MSB’nin tüm mal ve hizmet alımlarında uygulanmakta olup diğer ilgili kanun ve yönetmeliklerle birlikte dikkate alınır.
13. Teknik Şartnamelerin Hazırlanması
Teknik şartnamelerin hazırlanması kamu ihalelerinde önemli bir adımdır ve bu süreç Kamu İhale Kanunu’nda belirlenen genel prensiplere göre yürütülmektedir. Bu sürecin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi ihale sürecinin şeffaflığını, rekabeti ve adalete dayalı bir ortamın oluşturulmasını sağlar.
Kamu İhale Kanunu’nda teknik şartnamelerin hazırlanmasıyla ilgili bazı temel prensipler bulunmaktadır. Bu prensipler şunlardır:
- Objektiflik: Teknik şartnamelerin hazırlanması ve içeriği tarafsızlık ilkesine uygun olmalıdır. Şartnameler herhangi bir tarafı kayırıcı veya ayrımcı olmamalıdır.
- Açıklık: Şartnameler anlaşılabilir bir dille yazılmalı ve herkes tarafından kolayca anlaşılabilir olmalıdır. Bu sayede ihaleye katılan tüm tarafların eşit şartlarda rekabet etmesi sağlanır.
- Rekabeti Teşvik: Teknik şartnameler rekabeti teşvik edici bir şekilde hazırlanmalıdır. Bu piyasadaki farklı tedarikçilerin ihaleye katılmasını sağlayarak fiyatların makul düzeyde olmasını sağlar.
- Uygunluk ve İhtiyaçları Karşılayıcı Olma: Şartnamelerde belirtilen kriterler ihale konusu mal veya hizmetin niteliğine uygun ve ihtiyaçları karşılayıcı olmalıdır. Bu kamu kurumlarının gerçek ihtiyaçlarını doğru bir şekilde karşılamalarını sağlar.
Kamu kurumları genellikle kendi ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine göre teknik şartname şablonları oluştururlar. Bu şablonlar, kurumun spesifik gereksinimlerini karşılamak için hazırlanır ve genellikle standart ihale dokümanları olarak kullanılır. Bu şekilde kurumlar tutarlılık sağlayabilir ve süreçlerini daha verimli hale getirebilirler.
14. Tip Sözleşme:
Kamu ihalelerinde tip sözleşmeler ihale sürecinin önemli bir parçasını oluşturur. Bu sözleşmeler ihale konusu mal veya hizmetin sunumuna ilişkin şartları, tarafların hak ve yükümlülüklerini, ödeme koşullarını ve diğer önemli hususları belirler.
-Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu (KİSK)
Kanun Numarası : 4735
Kabul Tarihi : 5/1/2002
Resmî Gazete Tarihi: 22.01.2002
Resmî Gazete Sayısı: 24648
Tip sözleşmeler ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Kamu İhale Kurumu tarafından Kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır.
Kamu İhalelerinde Tip Sözleşmelerin Hazırlanma Amacı
- Standartlaştırma: Tip sözleşmeler kamu kurumlarının benzer ihalelerde kullanabilecekleri standart bir çerçeve sağlar. Bu standartlaştırma tutarlılık ve uyum sağlar ve işleyişin daha verimli olmasını sağlar.
- Hızlı Hazırlık: Tip sözleşmeler ihale sürecini hızlandırabilir çünkü her seferinde yeni bir sözleşme hazırlanması gerekmez. Standart bir şablona dayanarak taraflar arasındaki anlaşma daha hızlı ve kolay bir şekilde yapılabilir.
- Risk Yönetimi: Tip sözleşmeler tarafların hak ve yükümlülüklerini net bir şekilde belirler. Bu da olası anlaşmazlıkları ve hukuki sorunları önlemeye yardımcı olur ve riski azaltır.
- Şeffaflık ve Adalet: Standart tip sözleşmeler taraflar arasındaki ilişkilerin şeffaf olmasını sağlar ve herkesin aynı koşullar altında işlem yapmasını sağlar. Bu da ihale sürecinin adil ve güvenilir olmasını sağlar.
Kamu İhalelerinde Tip Sözleşmelerin Hazırlanması
- İhtiyaç Analizi: İhale konusu mal veya hizmetin gereksinimleri ve beklentileri belirlenir. Bu tip sözleşmenin içeriğinin şekillendirilmesine yardımcı olur.
- Standart Şablon Belirleme: Kamu kurumları benzer ihaleler için kullanılabilecek standart bir sözleşme şablonu belirler. Bu şablon genel olarak ihale dokümanlarının bir parçası olarak sunulur.
- İnceleme ve Güncelleme: Mevcut tip sözleşmeler periyodik olarak gözden geçirilir ve güncellenir. Bu değişen yasal gereksinimlere, teknolojik gelişmelere veya sektörel değişikliklere uyum sağlamak için önemlidir.
- Paydaş Görüşleri Alımı: Tip sözleşmeler ilgili paydaşların görüşlerine açık olmalıdır. Bu, sözleşmenin taraflar arasındaki uzlaşıyı sağlamak ve etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak için önemlidir.
15. Türk Borçlar Kanunu (TBK):
Türk Borçlar Kanunu, Türkiye’de borç ilişkilerini düzenleyen temel yasal metindir. 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren bu kanun, bireyler ve kurumlar arasındaki borç ve alacak ilişkilerini, sözleşmelerin nasıl kurulacağını, tarafların hak ve yükümlülüklerini ayrıntılı bir şekilde belirler. Kanun, borç ilişkilerinde doğabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümünde de rehberlik eder. Temel hükümler arasında sözleşme özgürlüğü, dürüstlük kuralı, haksız fiil sorumluluğu ve haksız zenginleşme gibi ilkeler yer alır. Türk Borçlar Kanunu, bireylerin günlük yaşamlarında ve ticari ilişkilerde karşılaştıkları borç ilişkilerini düzenleyerek toplumsal ve ekonomik düzenin korunmasını amaçlar.
-Türk Borçlar Kanunu (TBK)
Kanun Numarası : 6098
Kabul Tarihi : 11/1/2011
Resmî Gazete Tarihi: 04/02/2011
Resmî Gazete Sayısı: 27836
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6098&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
Kamu İhale Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’nun kamu mal alımları sözleşmeleri üzerindeki etkileri: Kamu mal alımları, ülkenin ekonomik yapısında önemli bir yer tutarken, bu alımların hukuki çerçevesi Kamu İhale Kanunu (KİK) ve Türk Borçlar Kanunu tarafından şekillendirilir.
Kamu mal alımları, devlet ve kamu kurumlarının ihtiyaç duyduğu mal, hizmet ve yapım işlerinin temin edilmesi sürecidir. Türkiye’de bu süreçler, genellikle Kamu İhale Kanunu ile düzenlenir. Ancak bu alımlarla ilgili olarak yapılan sözleşmeler, Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine de tabidir. Türk Borçlar Kanunu taraflar arasında doğan borç ilişkilerini düzenleyerek, kamu mal alımları sözleşmelerinin hukuki dayanağını oluşturur.
Kamu Mal Alımları Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği: Kamu mal alımları sözleşmeleri, genellikle devlet veya kamu tüzel kişilikleri ile özel sektör arasında yapılan sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler, KİK çerçevesinde yapılır ve KİK’in belirlediği ihale süreçlerine uygun olarak şekillenir. Ancak sözleşme imzalandıktan sonra, sözleşme ilişkisi Türk Borçlar Kanunu’nun hükümlerine tabi olur. TBK, taraflar arasındaki borç ilişkisini düzenlerken, sözleşmenin kurulması, geçerliliği, ifası, sona ermesi ve tarafların sorumluluklarını da belirler.
Türk Borçlar Kanunu’nun Kamu Mal Alımları Üzerindeki Etkisi: TBK, kamu mal alımları sözleşmelerinin hukuki niteliğini ve geçerliliğini belirleyen temel yasal düzenlemeleri içerir. Kamu mal alımları sözleşmelerinin kurulması aşamasında, TBK’nın sözleşme özgürlüğü ilkesi geçerlidir. Bu ilkeye göre, taraflar, sözleşmenin içeriğini serbestçe belirleyebilirler, ancak bu özgürlük KİK’in belirlediği zorunlu hükümlerle sınırlıdır.
TBK’nın diğer önemli hükümleri arasında, sözleşmenin ifası, tarafların yükümlülüklerinin yerine getirilmesi, haksız fiil sorumluluğu ve haksız zenginleşme gibi borçlar hukukunun temel ilkeleri yer alır. Kamu mal alımları sözleşmelerinde, tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, TBK’nın bu hükümleri devreye girer.
Sözleşmenin İfası ve TBK: Kamu mal alımları sözleşmelerinin ifasında, tarafların yükümlülüklerini yerine getirme zorunluluğu vardır. TBK’nın ifa hükümleri, kamu mal alımları sözleşmelerinde önemli bir rol oynar. Örneğin, satıcının malı teslim etme ve alıcının bedeli ödeme yükümlülüğü, TBK’nın ilgili hükümleri doğrultusunda değerlendirilir. Ayrıca, sözleşmenin ifasında gecikme, eksik ifa veya ifa imkânsızlığı durumlarında TBK hükümleri uygulanır.
Uyuşmazlıkların Çözümü: Kamu mal alımları sözleşmelerinde ortaya çıkan uyuşmazlıklar, genellikle TBK’nın genel hükümleri çerçevesinde çözülür. Uyuşmazlıkların çözümünde, sözleşme taraflarının TBK’da öngörülen hak ve yükümlülüklerine göre hareket edilir. Ayrıca, kamu mal alımları sözleşmelerinin KİK’e aykırı olmaması gerektiği de göz önünde bulundurulur. Bu durum, özellikle sözleşme feshi, tazminat talepleri ve diğer hukuki uyuşmazlıkların çözümünde önem taşır. Türk Borçlar Kanunu, kamu mal alımları sözleşmelerinin hukuki çerçevesini belirleyen temel yasadır. KİK ile birlikte, kamu mal alımlarına ilişkin sözleşmelerin oluşturulması, ifası ve uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynar. Kamu mal alımları sözleşmeleri, TBK’nın genel hükümlerine tabi olmakla birlikte, KİK’in belirlediği ihale süreçlerine uygun olarak şekillenir. Bu iki yasanın birlikte uygulanması, kamu mal alımlarının hukuki güvenliğini ve şeffaflığını sağlamaktadır.
